English

Halka

Konstanty Meglicki
Polska 1929 / 86’
Człowiek z żelaza Imperium zmysłów

Jedna z trzech polskich przedwojennych ekranizacji opery Stanisława Moniuszki. Film Konstantego Meglickiego nie jest jednak jej wierną adaptacją. Jerzy Braun wykorzystał w scenariuszu jedynie główne motywy libretta. Film zrealizowano w roku 1929, jeszcze w epoce kina niemego, ale już u progu dźwiękowego. W kinach był wyświetlany w tym czasie z ilustracją śpiewno-muzyczną nagraną na płytach gramofonowych. Wykorzystywano głównie nagrania w wykonaniu wybitnych artystów operowych: Matyldy Polińskiej-Lewickiej i Ignacego Dygasa. W 1932 roku producent filmu Wojciech Błaszczyk zdecydował się Halkę przemontować i udźwiękowić. Arie Jontka zaśpiewał Władysław Ladis, brat Jana Kiepury, Halki zaś – Zuzanna Karin, młoda, dobrze zapowiadająca się śpiewaczka. W nagraniu wziął także udział chór Opery Warszawskiej.

Janusz Odrowąż, panicz ze dworu, poznaje piękną Halkę, wnuczkę młynarza, i rozkochuje ją w sobie. Mimo nalegań dziadka Halka odtrąca młodego górala Jontka, który stara się o jej rękę. Matka Janusza, dumna pani Odrowążyna, patrzy niechętnym okiem na romans syna z chłopką. Wraz z sąsiadem, bogatym Stolnikiem, zaplanowała już dawno małżeństwo syna z piękną Zosią. Ulegając woli matki, Janusz udaje się w odwiedziny do Stolnika.

Młody i porywczy chłopak nie oparł się wdziękom uroczej szlachcianki i zapomniał o przysięgach składanych Halce. Dowiedziawszy się, że dziewczyna zostanie matką, zaczyna jej unikać. Jontek ubolewa, że Halka wzgardziła jego miłością, a niewierność Janusza wobec biednej dziewczyny oburza go. Chce jej otworzyć oczy na jego zdradę – wkrótce odbędzie się ślub Janusza z inną kobietą. Na wieść o tym Halka zrywa się i biegnie do pałacu Stolnika, błaga Janusza o litość, ale zostaje wypędzona. Błąka się długo po okolicy, aż wreszcie dręczona tęsknotą do dziecka, wraca do starego młyna. Zastaje dziecko nieżywe. Oszalała z bólu, biegnie do kościoła, by szukać pocieszenia. W kościele odbywa się właśnie ślub Janusza z Zosią. Zrozpaczona Halka rzuca się w nurt Dunajca z tego samego urwiska, na którym Janusz nie tak dawno wyznawał jej miłość.

Pokaz filmu z muzyką na żywo autorstwa Jerzego Rogiewicza.

Konstanty Meglicki

(1890–1955) Reżyser, aktor, pedagog. Był mężem aktorki Zoriki Szymańskiej. Ukończył szkołę oficerską w Wilnie. W czasie I wojny światowej służył w armii rosyjskiej. W lutym 1920 roku jako Polak uzyskał zwolnienie ze służby i udał się do Tyflisu, gdzie w oczekiwaniu na repatriację podjął studia ekonomiczne na Politechnice. Po powrocie (1921) osiedlił się w Warszawie. W 1922 roku zadebiutował jako aktor w filmie. Po krótkim czasie otworzył własne Studio Filmowe, którego uczniowie grali większość ról w reżyserowanych przezeń produkcjach. W 1927 roku zorganizował szkołę filmową w Toruniu. Wciąż dużo reżyserował. W drugiej połowie lat trzydziestych zakończył pracę w branży filmowej. Przez całą wojnę brał udział w akcji ratowania Żydów, za co otrzymał pośmiertnie medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

Filmografia

1929 Ponad śnieg

1929 Magdalena

1929 Halka

1931 Straszna noc

Twórcy

reżyseria Konstanty Meglicki
scenariusz Jerzy Braun
zdjęcia Hans Androschin
obsada Zorika Szymańska, Harry Cort, Helena Zahorska, Włodzimierz Czerski, Zofia Lindorfówna, Marian Palewicz-Golejewski, Henryk Kawalski, Konstanty Meglicki, Franciszek Petersile, Stanisław Budz-Lepsiok
produkcja Wir-Film
właściciel praw Filmoteka Narodowa
język polski
barwa kolor