Nakręcona na podstawie książki Vítězslava Nezvala (z 1945 roku), uważana za ostatni film czechosłowackiej Nowej Fali Waleria… wpisuje się także w inne tradycje: czeskiego surrealizmu, horroru gotyckiego czy ludowej pohádki. Łącząc seks z horrorem, Jireš podążał także za trendem epoki, która lubowała się w opowieściach o wampirach wplątanych w zmysłowe intrygi. Zrealizowana w ponurych czasach tzw. normalizacji, eskapistyczna, erotyczna „Arabela” opowiada w serii onirycznych obrazów o seksualnym dojrzewaniu 13-latki. Niewinność i pokusa jej utraty, pożądanie i grzech, rozkosz i przemoc tworzą w filmie Jireša perwersyjny splot, który nie przypadł do gustu komunistycznej władzy rozmiłowanej w bezpiecznym folklorze. Waleria… miała nie tylko ograniczoną dystrybucję, nie wydano także zgody na pokaz na festiwalu w Sydney. Zamiast Jireša pojechał tam Karel Zeman ze swoim filmem Na komecie. Waleria... została uznana za film zbyt artystowski, zbyt dziwny, a także zbyt mroczny. Cóż, czechosłowacki mistrz najwyraźniej zgadzał się z wyrażoną w Żarcie niepoprawną opinią Kundery, że optymizm to opium dla ludu.
(1935-2001) Reżyser i scenarzysta, a także autor dokumentów, filmów telewizyjnych i krótkich metraży, wykładowca FAMU. Jeden z najważniejszych twórców czechosłowackiej Nowej Fali, autor zatrzymanego przez cenzurę na dwie dekady Żartu na podstawie książki Milana Kundery. Po stłumieniu Praskiej Wiosny pozostał w kraju. Realizował wówczas głównie neutralne politycznie dokumenty, w 1970 roku nakręcił baśniowy, a mimo to mający problem z cenzurą film Waleria i tydzień cudów. Jego debiutancki Krzyk był prezentowany w canneńskim konkursie. I pozdrawiam jaskółki nagrodzono w Locarno, natomiast Żart – w San Sebastián.
1963 Pierwszy krzyk / Křik / The Cry
1965 Perły na dnie / Perličky na dně / Pearls of the Deep [segment Romanca]
1968 Żart / Žert / The Joke
1969 Waleria i tydzień cudów / Valerie a týden divů / Valeria, and Her Week of Wonders
1970 I pozdrawiam jaskółki / ...a pozdravuji vlaštovky / And Give My Love to the Swallows
1973 Kasiarz / Kasař (short)
1982 Zaćmienie częściowe / Neúplné zatmění / Incomplete Eclipse
1993 Labyrint / Labirynth
1994 Nauczyciel tańca / Učitel tance/ The Dance Teacher